Uprawy okrywowe ograniczające wypłukiwanie składników pokarmowych (Szwecja)

Napotkany problem

W wyniku intensywnych praktyk rolniczych rolnicy doświadczali takich problemów, jak utrata azotu, fosforu, potasu i węgla z powodu wypłukiwania składników odżywczych z gleby. Duża presja chwastów i orka również pogorszyły słabą strukturę gleby. To z kolei miało negatywny wpływ na zdolność zatrzymywania wody i zawartość wilgoci w glebie, zwłaszcza w suchszych latach. Ponadto, praktyki te w ogromnym stopniu przyczyniły się do zmian klimatycznych i sprawiły, że rolnicy stali się bardziej podatni na negatywne skutki zmian klimatycznych.

Wdrożone rozwiązania

Aby rozwiązać te problemy, rolnik od 3 lat praktykuje rolnictwo ochronne na 480 hektarach w południowej Szwecji, wraz z kilkoma innymi rolnikami w regionie, którzy mają podobne obawy i cele. Zamiast częstych działań mechanicznych na glebie, takich jak orka i bronowanie, rolnik wprowadził 8-letni płodozmian, aby rozwiązać problem chorób przenoszonych przez glebę, chwastów i spadku żyzności. Płodozmian składa się z rzepaku ozimego, pszenicy ozimej (2 razy, ale nie po sobie), bobiku, kostrzewy czerwonej (2 razy), jęczmienia jarego i owsa jarego (2 lata). Wiosną co najmniej 30% ziemi jest obsiewane zbożami jarymi, aby utrzymać ziemię pod przykryciem i zapobiec zachwaszczeniu, zwłaszcza czarną trawą. Ponadto w ciągu ostatnich trzech lat rolnik rozpoczął uprawę zróżnicowanych roślin okrywowych, które pomagają ograniczyć wypłukiwanie składników odżywczych, budować węgiel w glebie i zdolność zatrzymywania wody oraz ograniczać zachwaszczenie. Rolnik testuje również, czy uprawa różnych roślin okrywowych w jednym roku (a nie pojedynczo w ciągu kilku lat) spotęguje pozytywne efekty i pozwoli mu uprawiać rzepak (jego najlepszy plon) częściej lub przez dłuższy okres czasu. Stosowane rośliny okrywowe to rzodkiew oleista, facelia, kostrzewa czerwona i mieszanki nasion roślin okrywowych (gryka, wyka, groch siewny, koniczyna itp.).

Napotykane wyzwania

Pomimo pozytywnych efektów, istnieje również kilka wyzwań, które należy przezwyciężyć:

• Rośliny okrywowe powinny być wysiewane w tym samym dniu, w którym zbierane są uprawy pieniężne, aby zmniejszyć ryzyko większej populacji chwastów i niskiego kiełkowania roślin okrywowych, ponieważ parowanie wilgoci z gleby jest bardzo wysokie w okresie letnim. Powoduje to presję na siłę roboczą, maszyny i logistykę.
• Obróbka biomasy roślin okrywowych wiosną również może stanowić wyzwanie, gdy jest ona zbyt duża, ponieważ może utrudniać siew i kiełkowanie.
• Jeśli wiele roślin okrywowych przetrwa zimę, staną się one chwastami i będą wymagały zastosowania herbicydów
• Uprawa rzodkwi oleistej jako rośliny okrywowej stwarza ryzyko wystąpienia chorób korzeni rzepaku, ponieważ rośliny te należą do tej samej rodziny Brassica.
• Jesienią pojawiają się również problemy ze ślimakami, które mogą rozwijać się na roślinach okrywowych, zwiększając tym samym szkody wyrządzane przez nie w uprawach pieniężnych.

Dlaczego w tym przypadku odniosło to sukces?

Jednym z czynników decydujących o sukcesie była wymiana doświadczeń z innymi osobami, które stosują rolnictwo ochronne i czerpanie z ich doświadczeń. Szczególnie pomocne były informacje o terminach i sposobach siewu roślin okrywowych. Na przykład, rolnik dowiedział się, że wysiewanie roślin okrywowych zaraz po zebraniu plonów jest niezwykle ważne. Dzięki zastosowanym praktykom, rolnik był w stanie zredukować chwasty i koszty oleju napędowego do orki, jak również poprawić jakość gleby, co doprowadziło do wyższych plonów i systemu, który jest bardziej odporny na ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak susza. Ponieważ rolnik jest w dużej mierze zmotywowany do przeciwdziałania zmianom klimatycznym (i ich skutkom), jak również do poprawy zdrowia gleby i bioróżnorodności, techniki te jak dotąd okazały się dla niego skuteczne. Jednak w przypadku osób o innych priorytetach, aby osiągnąć sukces, konieczne może być uwzględnienie innych czynników.