Studium przypadku 3: Niemcy: Dywersyfikacja upraw w celu poprawy stabilności jakości wody

Jakie były główne problemy leżące u podstaw powstania studium przypadku?

Na początku realizacji studium przypadku na tym obszarze obserwowano rosnący poziom azotu w wodach gruntowych, co było spowodowane wysokim zużyciem nawozów organicznych na glebach piaszczystych oraz uproszczonym płodozmianem w celu zaspokojenia potrzeb szeroko rozwiniętej produkcji zwierzęcej. Bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące nawożenia w połączeniu z trudnymi warunkami pogodowymi zwiększyły problem wypłukiwania azotu, co wpłynęło na żyzność gleby. W miarę jak nawożenie staje się coraz bardziej ograniczone pod wieloma względami, a warunki pogodowe stają się coraz bardziej ekstremalne, w centrum uwagi staje potencjał żyznych i odpornych gleb. Ze względu na różnorodność systemów rolniczych na tym obszarze - od wyspecjalizowanej produkcji zwierzęcej po wyspecjalizowane systemy upraw, a także mieszane praktyki rolnicze - środki zaradcze są trudne do wdrożenia.

W jaki sposób rozwiązano ten problem i jakie podmioty były zaangażowane?

Wyzwanie polega na opracowaniu i wdrożeniu takich sekwencji płodozmianu, które nie tylko zmniejszą wysokie ryzyko wymywania azotu, ale także dostarczą glebie cennej materii organicznej, poprawiając jej strukturę i życie w glebie. Dlatego też dane i doświadczenia zdobyte w ramach bieżącego doradztwa w zakresie ochrony wody pitnej, jak również doświadczenia gospodarstw rolnych w zakresie uprawy uproszczonej w Dolnej Saksonii są wykorzystywane do opracowania odpowiednich rozwiązań w indywidualnych gospodarstwach rolnych w centrum Dolnej Saksonii, wokół biura regionalnego Nienburg należącego do LWK Niedersachsen. Chociaż rozwiązania wykorzystujące trwałe zielone pola jako możliwe rozwiązanie nie są rozpowszechnione na tym obszarze, utworzono sieć gospodarstw w celu przetestowania pojedynczych środków i dostosowania ich do aktualnej sytuacji w regionie.

Badane rozwiązania

Jako najważniejsze środki przyjęto dodatkowe międzyplony i rośliny podsiewane pod uprawę główną. Zidentyfikowano gospodarstwa regionalne, które mają już doświadczenie w stosowaniu tych praktyk, i połączono je w sieć gospodarstw. Zamiast tworzyć zupełnie nowe podejścia i rozwiązania, zebrano i oceniono istniejące doświadczenia. Ponieważ dostępność wiedzy na ten temat wydaje się być jednym z głównych problemów, zebrane doświadczenia i informacje zostały zebrane i przygotowane do dalszego rozpowszechniania wśród szerszej publiczności. W międzyczasie w sieci omawiane są nowe podejścia, takie jak siew bezpośredni i inne metody "plant-in-green", które będą testowane w praktyce w celu sformułowania dalszych zaleceń. Wszystkie te pomysły i doświadczenia doprowadziły do przeprowadzenia różnych symulacji na poziomie poszczególnych płodozmianów, ale także w skali regionalnej, kumulując łączne efekty różnych typów gospodarstw i dostosowanych strategii płodozmianu.

Oczekiwane rezultaty

Zebranie i udostępnienie szerszej grupie rolników rzeczywistych niszowych rozwiązań i doświadczeń z poszczególnych gospodarstw powinno doprowadzić do szerszego przyjęcia zalecanych środków. Częstsze stosowanie międzyplonów, nawet w krótkich okresach, lub wprowadzenie upraw pod osłonami pozwoli gospodarstwom zmniejszyć nawożenie mineralne i ograniczyć straty azotu dzięki lepszym interakcjom między roślinami a glebą. Przedstawione zmiany w płodozmianie będą miały również zastosowanie w rozwiązaniach innych problemów, takich jak bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące stosowania pestycydów lub bardziej ekstremalne warunki pogodowe. Ocena zmian w płodozmianie wykazała, że oddziaływania te są wykonalne, jednak zaobserwowano negatywny wpływ na wskaźniki ekonomiczne, co wskazuje na potrzebę dalszego dostosowania poszczególnych sekwencji płodozmianu. Znaczenie rozwiązań dostosowanych do potrzeb oraz interakcji tych rozwiązań w różnych typach gospodarstw zostanie wykazane w analizie zlewniowej z wykorzystaniem modelu MAELIA. Dzięki tym wynikom zostaną zebrane odpowiednie informacje, które pozwolą podkreślić znaczenie zróżnicowanych systemów upraw we współczesnym rolnictwie, zaproponować rozwiązania dla poszczególnych gospodarstw i sytuacji oraz wskazać potencjalne i potencjalne możliwości działania w skali regionalnej.

Znaczenie dla celów DiverIMPACTS

Studium przypadku gromadzi i udostępnia istniejące oraz innowacyjne informacje na temat możliwości i zagrożeń związanych z systemami zróżnicowanych upraw, koncentrując się na zwiększeniu żyzności gleby. Dzięki tworzeniu i rozpowszechnianiu rozwiązań dla różnych typów gospodarstw rolnych, mających na celu zwiększenie pokrywy roślinnej na polu, rolnicy mogli zwiększyć swoją stabilność ekonomiczną, ograniczyć sztuczne nakłady i zmniejszyć swój wpływ na środowisko. Poprawa magazynowania azotu i wody w glebie dzięki dłuższemu okresowi występowania żywych korzeni oraz zwiększonym nakładom węgla nie tylko ogranicza wypłukiwanie azotu, ale także zmniejsza emisję gazów cieplarnianych i stabilizuje plony. Połączenie indywidualnych eksperymentów i doświadczeń rolników biorących udział w studium przypadku oraz modelowanych podejść na poziomie pola i regionu pomoże zatem ocenić różne podejścia do osiągnięcia różnych celów dywersyfikacji upraw, wyznaczonych w studium przypadku. Proces ten umożliwi dalszy rozwój efektywnych sekwencji upraw dla różnych typów gospodarstw i zapewni konkretne porady w różnych sytuacjach. Jednocześnie specjalistyczna wiedza ekspertów została dostosowana do potrzeb szerszego grona odbiorców, a także opracowano sposoby dalszego rozpowszechniania i nauczania zdobytych doświadczeń i innowacyjnych praktyk.

Dziedzictwo studium przypadku

Po zakończeniu projektu DiverIMPACTS nawiązano współpracę z regionalnymi grupami roboczymi Niemieckiego Stowarzyszenia Rolnictwa Konserwującego (GKB e.V.) w celu podtrzymania i rozszerzenia wymiany doświadczeń w ramach sieci rolników, jak również rozwoju dalszej wiedzy i doświadczeń. Ponadto współpraca z projektem SHERPA (zob. link poniżej) w ramach programu Horyzont 2020 oraz z Platformą Wielobranżową w Nienburgu zaowocowała warsztatami dla interesariuszy oraz dyskusjami na temat tego, w jaki sposób regionalne doświadczenia w zakresie bardziej zrównoważonego rolnictwa mogą być dalej rozpowszechniane i wdrażane w zrównoważonych rozwiązaniach łańcucha wartości. Współpraca ta będzie kontynuowana po zakończeniu projektu DiverIMPACTS. Wspólnie z różnymi podmiotami regionalnymi zostanie opracowana strategia tworzenia i wspierania mniejszych łańcuchów wartości opartych na produktach pochodzących z regionalnych gospodarstw stosujących bardziej zrównoważone praktyki, tak jak to omówiono w studium przypadku.

Dalsze informacje

Linki

• rural-interfaces.eu: Interfejsy SHERPA nauka-społeczeństwo-polityka obszarów wiejskich
• zenodo.org: Mit diversen Fruchtfolgen den Wasserschutz stärken - LWK & DiverIMPACTS

Zespół ds. studium przypadku

• Hauke Ahnemann, LWK Niedersachsen, lider studium przypadku
• Dirk Ehlers, LWK Niedersachsen, monitorujący studium przypadku