Studium przypadku 22: Włochy: Systemy zbożowo-warzywne dla jakości żywności

Jakie były główne problemy leżące u podstaw powstania studium przypadku?

Studium przypadku zostało w dużej mierze zainicjowane przez kilka podstawowych problemów: niepewność dochodów gospodarstw rolnych, ograniczone opcje dodawania wartości do mniejszych upraw, potrzeba wyzwalania większego poczucia wspólnoty poprzez lokalną żywność oraz dążenie do ulepszonych opcji technicznych w zakresie ekologicznego zarządzania uprawami rolnymi i warzywami. Podobnie, możliwości występujące na tym obszarze były również kluczowe w projektowaniu studium przypadku, np. obiecująca dynamika lokalnych łańcuchów wartości, żywe lokalne dziedzictwo gastronomiczne, turystyka na tym obszarze oraz wszechstronność gleb, która napędza rolników ekologicznych w regionach.

Jak został rozwiązany problem i jakie podmioty były zaangażowane?

Pomysł na studium przypadku wyszedł od badaczy, którzy są w stałym, choć nieregularnym kontakcie z gospodarstwami w regionach, aby odpowiedzieć na obawy związane z dywersyfikacją i konsolidacją dochodów. Pomysł został następnie podzielony z grupą rolników i ASR (Associazione Sviluppo Rurale), którzy podjęli się początkowego prowadzenia studium przypadku (później zostało to przejęte przez FIRAB). Uprawy małoobszarowe uprawiane metodą pasową i skierowane do lokalnych/krótkich łańcuchów wartości były postrzegane jako dobra okazja, szczególnie w celu utrzymania wartości dodanej na poziomie gospodarstwa.

Studium przypadku dotyczyło w szczególności kluczowych kwestii technicznych, takich jak dostępność odpowiednich odmian nasion ekologicznych, odpowiednie płodozmiany zarówno na poziomie agroekologicznym, jak i ekonomicznym, mechanizacja pasów (szczególnie na działkach pagórkowatych) oraz powszechny kulturowy opór wobec innowacji.

Aby osiągnąć wyniki przewidziane podczas procesu definiowania wizji i misji, zidentyfikowano kluczowych interesariuszy jako funkcjonalnych dla rozwoju studium przypadku, jak również potencjalnych beneficjentów jego wdrożenia: małe i średnie gospodarstwa rolne (ekologiczne i nieekologiczne), młynarze, piekarze dla prób piekarniczych, wytwórcy ciastek (np. ci, którzy używają mąki z ciecierzycy) oraz małe firmy nasienne dostarczające mniejsze uprawy.

Badane rozwiązania

Wprowadzenie upraw międzyplonowych i pasowych było postrzegane jako ewolucja bardziej powszechnych praktyk stosowanych w regionach docelowych, zwłaszcza przez rolników ekologicznych, którzy stanowią większość współinnowatorów zaangażowanych w studium przypadku. Takie innowacyjne systemy upraw mają na celu zwiększenie pokrycia gleby przez cały rok i poszerzenie zakresu upraw, dywersyfikację kanałów i opcji marketingowych. To wreszcie umożliwia zachowanie wartości dodanej na poziomie gospodarstwa.

Współpraca z Eksperymentem Polowym 9 DiverIMPACTS, który koncentruje się na uprawie pasowej w płaskich warunkach (a nie pagórkowatych warunkach zaangażowanych gospodarstw), została uznana za kluczową, aby skorzystać ze wskazówek i wsparcia techniczno-naukowego.

Oczekiwany wynik

Oczywistym punktem wyjściowym studium przypadku był dochód gospodarstwa, ale za kluczowe uznano również bardziej autentyczne podejście agroekologiczne, ponieważ zaangażowane gospodarstwa ekologiczne były zainteresowane opracowaniem rozwiązań poprzez przeprojektowanie systemu rolniczego, a nie tylko przeprowadzeniem substytucji środków produkcji.

Zebranie i ocena bogatego zestawu danych zostały uznane za kluczowe dla oceny, w jaki sposób uprawa pasowa może przyczynić się do osiągnięcia celów DiverIMPACTS oraz dla dostarczenia dowodów na techniczne, ekonomiczne i środowiskowe korzyści związane z uprawą pasową. Zorganizowano dni pola w celu szerszego omówienia podejść i wyników oraz rozpowszechnienia informacji o działaniach pilotażowych, aby wygenerować i poprawić współpracę z innymi podmiotami terytorialnymi, zwłaszcza tymi działającymi w krótkich łańcuchach wartości i lokalnej gastronomii.

Łagodzenie ograniczeń technicznych (szczególnie na poziomie mechanizacji) i organizacyjnych było również postrzegane jako kluczowe dla uruchomienia przyjęcia i skalowalności techniki upraw pasowych. Osiągnięcie właściwej równowagi między korzyściami wynikającymi z wydajności a złożonością zarządzania dla rolników uznano za krytyczny element analizy na poziomie procesu.

Znaczenie dla celów DiverIMPACTS

Studium przypadku przyczyniło się do zrozumienia uprawy pasowej w warunkach górzystych w celu poprawy (agro)bioróżnorodności i konkurencyjności ekonomicznej rolników. Wyniki i uznanie rolników dla tej techniki zostały porównane z wynikami osiągniętymi w eksperymencie terenowym 9, aby przeanalizować różnice i podobieństwa w zakresie zarządzania i efektów rolno-środowiskowych pomiędzy stacją badawczą w płaskich warunkach a gospodarstwami gospodarczymi w trudniejszych warunkach operacyjnych.

Dziedzictwo studium przypadku

Podczas opracowywania studium przypadku zaangażowano szerokie grono lokalnych aktorów, zwiększając zainteresowanie uprawą pasową i jej potencjalnymi rezultatami. Pod koniec działań DiverIMPACTS, niektórzy członkowie studium przypadku (jedno gospodarstwo ekologiczne, jak również FIRAB i CREA) połączyli siły z innymi lokalnymi gospodarstwami, instytucjami naukowymi i agentami doradczymi, aby utworzyć grupę operacyjną EIP-AGRI w celu dalszego rozwoju uprawy pasowej w regionie Marche w ciągu trzech lat.

Propozycja grupy operacyjnej została oceniona jako druga pod względem zawartości spośród 36 zgłoszonych i, w oczekiwaniu na ocenę administracyjną i ostateczne zatwierdzenie, prawdopodobnie stworzyłaby konkretne możliwości przetestowania warunków operacyjnych dla uprawy pasowej. Ponadto, ponieważ rolnicy biorący udział w studium przypadku wskazali, że uprawa pasowa nie jest uznawana za kwalifikującą się do zwykłych formuł płatności w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR), grupa operacyjna poświęci należytą uwagę określeniu administracyjnych i biurokratycznych możliwości uznania uprawy pasowej za wartościową praktykę rolno-środowiskową, która powinna zostać wymieniona wśród praktyk kwalifikujących się do płatności publicznych. Grupa operacyjna zaprosi również lokalnych mieszkańców i turystów do oceny wkładu i wartości krajobrazu upraw pasowych, aby uzyskać rodzaj społecznego poparcia dla tej innowacyjnej praktyki uprawowej.

Dalsze informacje

Linki

• zenodo.org: Wprowadzenie uprawy pasowej do regionu środkowej Adriatyku
• zenodo.org: L'introduzione della coltivazione a strisce nel Medio Adriatico

Kontakt

• Luca Colombo, FIRAB, kierownik studium przypadku
• Marco Seghetti i Stefano Dell'Anna, FIRAB, monitorujący studium przypadku