Case study 10: Poland: A successful diversification initiative based on production of soft fruits, vegetables and oil crops
Cluster 2: Crop diversification under adverse conditions
The Polish case study is based on a network of many closely cooperating organic farms and small processing plants. It is located in the south-eastern part of Poland where agriculture is characterized by low-intensity production and a very fragmented structure of fields. The agricultural activity of organic farms includes production of soft fruits, vegetables and oilseed crops such as rape, flax, oil pumpkin and milk thistle (Silybum marianum). The crops are mainly cultivated for the needs of a small oil processing plant, which belongs to the organic farmer Thomas Obszański. Together with his farm, it forms the core element of the case study. The plant specializes in the cold pressing of oils. It also produces oil cakes (by-product), which are used as a fodder for pigs kept on the farm since 2020.
In addition to oil crops, different vegetables are cultivated on the farms. Some of them are sown among the rows of fruit bushes, mainly in order to maximise the utilisation of agricultural land, but also to reduce the costs of weed control. Moreover, cultivating intercrops between main crops on arable land is an important element of crop diversification. The third pillar of agricultural farm activity includes cultivation of soft fruits, such as gooseberry, raspberry, black and red currant, strawberry and aronia.
Jakie były główne problemy leżące u podstaw powstania tego studium przypadku?
Kluczowym problemem, przed którym stanęli rolnicy, było to, jak efektywnie prowadzić produkcję rolną w warunkach bardzo małych i rozdrobnionych gospodarstw rolnych, które dominują w tym regionie. Dotychczasowa produkcja rolna oparta na rolnictwie mieszanym z dużym udziałem roślin uprawnych (głównie zbóż) stała się całkowicie nieopłacalna.
Innym ważnym problemem były niskie plony roślin uprawnych spowodowane niską jakością gleby (gleby piaszczyste).
W jaki sposób rozwiązano ten problem i jakie podmioty były zaangażowane?
Aby rozwiązać opisane powyżej kluczowe problemy, rolnicy zaczęli szukać alternatywnych rozwiązań. W latach 90. zaczęli uprawiać rośliny jagodowe, takie jak malina, czarna porzeczka, truskawka i aronia. Początkowo były to uprawy konwencjonalne, ale wraz z rozwojem rynku ekologicznego większość gospodarstw przestawiła się na uprawy ekologiczne. Ponieważ jednak gospodarstwa były małe i rozproszone, rolnicy zgodzili się na utworzenie sieci produkcyjnych. Taką sieć założył również Tomasz Obszański. Obecnie w skład sieci wchodzi wielu rolników ekologicznych, przetwórnia oleju, przetwórnia owoców "Owocowe Smaki", hurtownia warzyw oraz rzeźnia. Sieć stała się kluczowym elementem nowego łańcucha wartości. Ten łańcuch wartości, a zwłaszcza jego dalsza część, został w ostatnich latach przebudowany. Dzięki włączeniu hurtowników i indywidualnych konsumentów łańcuch dostaw został skrócony do minimum. Wiele barier zostało pokonanych, ale rozwój studium przypadku jest nadal ograniczony przez niewielką liczbę dostawców produktów ekologicznych, co oznacza, że niektóre produkty ekologiczne muszą być pozyskiwane z dalszych miejsc. Jednakże uczestnicy tej inicjatywy podejmują różne działania, na przykład kampanie edukacyjne, w celu rozszerzenia lokalnego łańcucha dostaw. Ponadto doradcy rolni zapewniają odpowiednie wsparcie techniczne w rolnictwie. W regionie brakuje jednak wysokiej jakości usług doradczych w zakresie rolnictwa ekologicznego. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG-PIB) w Puławach ściśle współpracuje w tym zakresie.
Badane rozwiązanie
- Ulepszenie płodozmianu poprzez wprowadzenie międzyplonów (np. mieszanek roślin strączkowych i nie strączkowych) w celu zwiększenia plonów.
- Produkcja warzyw uprawianych wśród rzędów owoców miękkich.
Oczekiwane rezultaty
- Opracowanie nowych rozwiązań opartych na dywersyfikacji w celu zwiększenia lub ustabilizowania plonów upraw ekologicznych.
- Model wydajnego, krótkiego, ekologicznego łańcucha wartości działającego jako centrum demonstracyjne.
- Zidentyfikowanie głównych barier dla dywersyfikacji upraw w systemach rolnictwa ekologicznego.
Znaczenie dla celów projektu DiverIMPACTS
Ekologiczne studium przypadku, w którym sieć gospodarstw rolnych opiera się na dużej dywersyfikacji upraw, powinno przyczynić się do zmniejszenia oddziaływania na środowisko.
Uprawa rzadkich roślin oleistych, takich jak dynia oleista i ostropest plamisty (Silybum marianum), powinna otworzyć nowe możliwości rynkowe i zwiększyć zyski rolników.
Studium przypadku - dziedzictwo
Popyt na żywność ekologiczną szybko rośnie. Dzięki próbom skrócenia łańcucha wartości oraz bardzo zróżnicowanej, ekologicznej i okrężnej produkcji jej wydajność znacznie wzrosła. W ostatnich latach w ramach studium przypadku wprowadzono produkcję zwierzęcą (wieprzowina) i przetwórstwo. Dzięki temu produkty uboczne pochodzące z produkcji warzyw i przetwórstwa oleju zostały wykorzystane jako cenna pasza dla świń, a jednocześnie obornik wyprodukowany w gospodarstwie został zastosowany na polach w celu poprawy żyzności gleby i obiegu składników odżywczych. Ważną próbą skrócenia łańcucha wartości była kampania edukacyjna w szkołach podstawowych zainicjowana w województwie lubelskim przez zespół studium przypadku w grudniu 2021 roku. W marcu 2022 r. łącznie przeszkolono prawie 4000 uczniów. Długoterminowym celem tej kampanii było rozwinięcie ekologicznego cateringu w szkołach w oparciu o ekologiczne i lokalne produkty pochodzące głównie z gospodarstw położonych na terenie województwa lubelskiego.
Więcej informacji
Linki
- youtube.com: Film "Tomasz Obszański - rolnik ekologiczny z Podkarpacia" (napisy angielskie)
- youtube.com: Video "Barwy Zdrowia - przykład, że można realizować marzenia" (napisy angielskie)
Zespół studium przypadku
- Tomasz i Magdalena Obszańscy, Barwy Zdrowia, liderzy studium przypadku
- Jarosław Stalenga, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, monitor studium przypadku
- Paweł Radzikowski, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, monitor studium przypadku
tap and then scroll down to the Add to Home Screen command.