Wdrożenie międzyplonów w celu ochrony wody pitnej (Niemcy)
Gmina Lemförde, Dolna Saksonia, jest odpowiedzialna za regionalne zaopatrzenie w wodę pitną. Woda ta jest pozyskiwana z obszaru użytkowanego rolniczo. Podczas gdy większość dostawców wody pitnej w Dolnej Saksonii jest zorganizowana w większe związki, bezpośrednia odpowiedzialność gminy jest rzadką i szczególną sytuacją. Aby zapewnić dobrą jakość wody pitnej, wszystkie obszary ochrony wód użytkowane rolniczo są regulowane specjalnymi wytycznymi. Rolnikom oferuje się również dopłaty wyrównawcze, jeśli zdecydują się na różne działania specjalne. Działania te są finansowane częściowo przez dostawcę wody, a częściowo z opłaty za uzdatnianie wody. Ponieważ istnieje kilka gospodarstw o różnych typach, należy wziąć pod uwagę wiele różnych potrzeb, aby zapewnić skuteczną i dobrowolną współpracę między gminą a miejscowymi rolnikami.
Napotkany problem
Ponieważ w dostarczanej wodzie pitnej muszą być przestrzegane wartości progowe dla azotanów, należało podjąć działania w celu zapewnienia jak najlepszej jakości. Gospodarstwa rolne w tym regionie uprawiały głównie zboża ozime i hodowały zwierzęta gospodarskie. Dlatego też głównym celem było uregulowanie nawożenia azotem i zmniejszenie ilości azotu resztkowego po zbiorach zbóż. Zmiany w płodozmianie z większym udziałem kukurydzy do produkcji biogazu, w połączeniu z większą dostępnością nawozów organicznych, zwiększyły z biegiem lat zapotrzebowanie na te rozwiązania.
Wdrożone rozwiązania
Poza zaostrzeniem przepisów dotyczących nawożenia azotem i stosowaniem nawozów organicznych, w celu zmniejszenia ilości azotu resztkowego w glebie po zbiorach, konieczne było włączenie dodatkowych poplonów ozimych do zmodyfikowanego płodozmianu z kukurydzą. Ponadto konieczne były zachęty do stosowania jesienią zabiegów ograniczających uprawę roli. Po kilku latach stosowania środków dotowanych, system został zmieniony na ogólne płatności ukierunkowane na wyniki, co dało rolnikom większą swobodę we wdrażaniu tych środków.
Napotkane wyzwania
Wraz z promocją produkcji biogazu z biomasy roślinnej, kukurydza stała się szerzej uprawiana na tym obszarze, a rolnicy spoza miejscowości mogli dzierżawić pola. To nie tylko zmieniło płodozmian i zwiększyło dostępność nawozów organicznych, ale również rolnicy nie posiadający dobrych kontaktów z miejscowymi rolnikami i administracją zaczęli pracować na terenie obszaru ochrony wód. Innym ważnym efektem ubocznym promocji biogazu był wzrost cen dzierżawy gruntów, co prowadziło do konieczności zwiększenia intensywności uprawy na polach. W ten sposób zmniejszyły się możliwości działań na rzecz ochrony wód, nawet dla lokalnych rolników. Jednocześnie płatności dostosowawcze nie mogą konkurować z korzyściami ekonomicznymi wynikającymi z prostszego i mniej korzystnego płodozmianu.
Dlaczego w tym przypadku odniosło to sukces?
Chociaż przyznane płatności wyrównawcze odegrały ważną rolę w pomyślnym zrównoważonym wdrożeniu międzyplonów w okresie zimowym i zredukowanej uprawy roli jesienią, to kluczową rolę w sukcesie odegrało szczególne połączenie uczestników w tym obszarze. Ponieważ wszystkie osoby odpowiedzialne za administrację znajdowały się w tym regionie, można było utrzymać dobry kontakt między administracją a rolnikami. Pomogło to w rozwiązywaniu problemów i ułatwiło dyskusję na temat zagadnień w sposób osobisty. Ponieważ większość uczestników utrzymuje kontakt także w życiu prywatnym, każdy mógł identyfikować się z celami i potrzebami ochrony wód oraz swoją rolą w tej współpracy. Dobry kontakt pomiędzy lokalnymi rolnikami, administracją i odpowiedzialnymi doradcami pomógł również w przełożeniu potrzeb regulacyjnych na praktyczne rozwiązania, wdrażane przez wielu rolników na tym terenie.